Katedra Farmakologii i Toksykologii

Ochrona środowiska - obowiązkowy na kierunku Weterynaria

Plan wykładów

Wykład 1-2: Stan środowiska naturalnego i jego ochrona w Polsce. Stan powietrza, wód i gleb. Wykorzystanie surowców, materiału, wody i energii. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów przyrody. Źródła i zasady finansowania ochrony środowiska w Polsce.

Wykład 3-4: Polityka ekologiczna Polski. Ewolucja polityki ekologicznej w Polsce. Polityka zrównoważonego rozwoju. Organizacja ochrony środowiska (omówienie kompetencji organów państwowych ustawowo powołanych do działań na rzecz ochrony środowiska). Ważniejsze akty prawne z zakresu ochrony środowiska w Polsce.

Wykład 5: Polityka ekologiczna Unii Europejskiej. Programy działań środowiskowych. Europejska Agencja Środowiska (EEA).

Wykład 6: Monitoring środowiska. Pojęcie monitoringu środowiskowego. Rola i metody monitoringu. Państwowy Monitoring Środowiska – zasady organizacji i system pomiarowy.

Wykład 7: Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Charakterystyka środowiskowych zagrożeń zdrowia. Rodzaje zagrożeń wynikające z zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Skutki zdrowotne ekspozycji ludzi i zwierząt na zanieczyszczenia środowiskowe.

Wykład 8: Globalne zagrożenia środowiska. Zmiany klimatu. Przyczyny i skutki.

Wykład 9-10: Świat i Polska wobec zmian klimatu. Świat wobec zmian klimatu (np. Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro, Protokół z Kioto, Porozumienie Paryskie). Cele i priorytety polityki klimatycznej Polski. Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu.

Wykład 11-12: Zagrożenia ekologiczne powodowane zanieczyszczeniami powietrza. Ozon i jego właściwości. Skutki zanikania warstwy ozonowej dla ludzi i środowiska. Ochrona warstwy ozonowej. Konwencja Wiedeńska. Protokół Montrealski.

Wykład 13: Odpady. Katalog odpadów (grupy, podgrupy, rodzaje ze wskazaniem odpadów niebezpiecznych). Postępowanie z odpadami.

Wykład 14: Odpady medyczne i weterynaryjne. Klasyfikacja, magazynowanie i dopuszczalne sposoby unieszkodliwiania. Mogilniki.

Wykład 15: Wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na degradację środowiska glebowego oraz zdrowie zwierząt. Zagrożenia środowiska powodowane przez środki ochrony roślin, nawozy sztuczne i produkcję zwierzęcą.

Plan ćwiczeń

Ćwiczenie nr 1: Podstawowe pojęcia związane ze środowiskiem naturalnym. Podstawowe pojęcia: ochrona środowiska, ekologia, sozologia, biosfera, ekosystem, biocenoza, biotop, siedlisko, nisza ekologiczna, populacja.

Ćwiczenie nr 2: Typy ekosystemów. Procesy zachodzące w ekosystemach naturalnych i sztucznych. Pojęcie i struktura ekosystemów. Poziomy troficzne, łańcuchy i sieci powiązań pokarmowych. Obieg materii i przepływ energii w ekosystemach. Przekształcenia ekosystemów (naturalne i antropogeniczne).

Ćwiczenie nr 3: Emisja zanieczyszczeń do atmosfery. Związki węgla, siarki i azotu w atmosferze. Pojęcie zanieczyszczenia atmosfery. Różnica między emisją i imisją. Emisja związków węgla, siarki, azotu do atmosfery. Oddziaływanie na środowisko oraz zdrowie ludzi i zwierząt. Sposoby minimalizacji emisji związków węgla, siarki i azotu do atmosfery.

Ćwiczenie nr 4: Oddziaływanie substancji toksycznych na środowisko oraz zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Źródła, właściwości. Skutki środowiskowe i zagrożenia dla zdrowia. Sposoby minimalizacji emisji tych związków do środowiska.

Ćwiczenie nr 5:  Globalne zagrożenie środowiska – efekt cieplarniany. Gazy cieplarniane. Skutki efektu cieplarnianego dla środowiska i organizmów żywych. Możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Ćwiczenie nr 6: Zanieczyszczenia i ochrona gleb. Źródła i rodzaje skażenia gleb (rolnicze, przemysłowe). Zanieczyszczenia rolnicze (pestycydy, nawozy sztuczne). Zagrożenia środowiskowe powodowane przez produkcję zwierzęcą (gnojowica, gnojówka, obornik). Skutki zanieczyszczeń gleb. Ochrona i rekultywacja gleb.

Ćwiczenie nr 7: Klasyfikacja wód powierzchniowych w świetle unormowań prawa polskiego. Klasyfikacja i podział wód w Polsce (powierzchniowe, podziemne, kopalniane). Klasy jakości wód. Badanie i ocena jakości wody.

Ćwiczenie nr 8: Ścieki jako element zanieczyszczenia wód. Metody oczyszczania i uzdatniania wody. Pojęcie ścieku oraz rodzaje ścieków. Metody oczyszczania ścieków. Wykorzystanie ścieków w rolnictwie. Eutrofizacja.

Ćwiczenie nr 9: Transport i komunikacja oraz ich oddziaływanie na środowisko. Rodzaje transportu. Zagrożenia dla ludzi i zwierząt. Wpływ transportu i komunikacji na środowisko. Sposoby minimalizowania niekorzystnego oddziaływania na środowisko.

Ćwiczenie nr 10: Hałas i wibracje - wpływ na organizm i środowisko. Rodzaje, źródła oraz metody pomiaru drgań i hałasu. Wpływ na organizm ludzi i zwierząt oraz środowisko. Ochrona przed hałasem i wibracjami – sposoby minimalizowania efektów szkodliwych.

Ćwiczenie nr 11: Formy i metody ochrony przyrody w Polsce. Formy ochrony przyrody. Gatunkowa ochrona roślin i zwierząt (polska czerwona księga). Unormowania prawne ochrony przyrody.

Ćwiczenie nr 12: Promieniowanie elektromagnetyczne - rodzaje, właściwości i skutki oddziaływania. Rodzaje i właściwości pola elekromagnetycznego (EMF). Ocena ekspozycji. Skutki oddziaływania EMF na organizmy żywe (termiczne i nietermiczne). Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym.

Ćwiczenie nr 13: Żywność jako wskaźnik zanieczyszczenia środowiska. Chemiczne zanieczyszczenia żywności powszechnie występujące w środowisku np. polichlorowane bifenyle, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny. Możliwości ograniczenia ich emisji.

Ćwiczenie nr 14: Charakterystyka odnawialnych źródeł energii (wady i zalety). Rola lekarza weterynarii w ochronie środowiska.

Ćwiczenie nr 15: Zaliczenie.