Katedra Fizjologii Klinicznej prowadzi zajęcia z przedmiotu Fizjologia zwierząt dla studentów II roku Wydziału Medycyny Weterynaryjnej. Przedmiot realizowany w formie ćwiczeń labolatoryjnych, seminariów i wykładów obejmuje cały zakres fizjologicznych mechanizmów regulacyjnych organizmu zwierzęcego, ze szczególnym uwzglednieniem tych aspektów, które mają bezposrednie odniesienie do kliniki weterynaryjnej (np. procesy trawienne u przeżuwaczy, regulacja krążenia i oddychania u zwierząt towarzyszacych, fizjologiczne podstawy cyklu rujowego, ciąży i laktacji).
TREŚCI WYKŁADÓW
A. Semestr zimowy.
1. Znaczenie układu nerwowego, neuron charakterystyka, pobudliwość, potencjał spoczynkowy i czynnościowy, przewodzenie potencjałów, rola synaps i przekaźników (neurotransmiterów).
2. Organizacja czynności układu nerwowego, oś czuciowa, ruchowa, poziomy czynnościowe, ośrodki nerwowe - rola rozmieszczenia ośrodków.
3. Pojęcie i podział odruchów nerwowych i ruchowych, odruchy nabyte powstawanie i znaczenie, regulacja napięcia mięśniowego.
4. Autonomiczny układ nerwowy, organizacja, znaczenie, odruchy autonomiczne.
5. Molekularne mechanizmy skurczu mięśni szkieletowych, sprzężenie pobudzeniowe - skurczowe, energetyka skurczu mięśniowego, zmęczenie mięśni.
6. Fizjologia mięśni gładkich - mechanizm skurczu, aktywność miogeniczna i neurogeniczna znaczenie.
7. Zasady i cele krążenia, hemodynamika, szybkość przepływu, właściwości żył i tętnic, konsekwencje obniżonej sprężystości tętnic.
8. Fizjologia serca - automatyzm, rola zastawek, krążenie wieńcowe, EKG.
9. Znaczenie obszaru naczyń włosowatych, warunki przepływu krwi, filtracja, resorpcja, mechanizmy dyfuzji i transportu poprzez naczynia włosowate.
10. Nerwowa, humoralna i metaboliczna regulacja pracy serca i układu naczyniowego, regulacja ciśnienia krwi, ośrodek naczyniowo-ruchowy, regulacje odruchowe, integracja z ośrodkami korowymi.
11 .Krążenia „lokalne" i ich rola, znaczenie - mózgowe, wątrobowe, wrotne podwzgórzowo-przysadkowe, nerkowe itp.
12. Chemiczne i fizyczne cechy pokarmu, regulacja pobierania, trawienie w jamie ustnej, skład i rola śliny, regulacje wydzielania śliny, enzymy śliny, mechanizm połykania.
13. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym, gruczoły, żołądkowe, sok żołądkowy, enzymy, żołądkowej (HCL), regulacja wydzielania soku i opróżniania żołądka.
14. Neutralizacja kwaśnej treści żołądkowej w dwunastnicy - rola soku trzustkowego i żółci. Skład soku trzustkowego, siła trawienna, regulacja wydzielania - nerwowa, hormonalna, wchłanianie, rola żółci w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów.
15. Specyfika trawienia u przeżuwaczy, procesy trawienne i przemiany związków pokarmowych w przedżołądkach. Rola bakterii i pierwotniaków w trawieniu i przemiana trudnostrawnych wielocukrów (błonnik), specyfika procesów trawiennych u młodych zwierząt.
B. Semestr letni
1. Wydzielanie wewnętrzne – definicje, czynniki wzrostowe – nowa klasa hormonów o działaniu miejscowym.
2. Rola podwzgórza w wydzielaniu wewnętrznym, przysadka i jej hormony, hormony tkankowe, znaczenie.
3. Obwodowe gruczoły wydzielania wewnętrznego, nadnercza, trzustka, hormony i ich właściwości fizjologiczne.
4. Obwodowe gruczoły wydzielania wewnętrznego, tarczyca, przytarczyce, hormony i ich właściwości regulacyjne.
5. Hemopoeza erytro- granulo-, limfopoeza, regulacja, objętość krwi wahania, hematokryt, OB, znaczenie.
6. Rola i zadania: erytrocytów - hemoglobina, związki Mb, znaczenie krwinek białych i płytkowych.
7. Czynności osocza i płynów tkankowych, skład i rola białek osocza, hemostaza, homeostaza, grupy krwi i ich znaczenie.
8. Mechanizmy obronne ustroju, współdziałanie osocza z składnikami morfotycznymi, odporność nieswoista i swoista.
9. Fizjologia rozrodu samca: płeć genetyczna, rozwój i sekrecja gonady męskiej, pojęcie dojrzałości płciowej i hodowlanej, spermato- i spermiogeneza, nasienie skład i metabolizm.
10. Fizjologia rozrodu samca: hormonalna regulacja procesów rozrodczych samca LH, FSH, PRL.
11. Fizjologia rozrodu samicy: oocytogeneza i rozwój pęcherzyków jajnikowych, atrezja pęcherzyków jajnikowych, mechanizm rui.
12. Fizjologia rozrodu samicy: mechanizm owulacji, tworzenie się ciałka żółtego i jego funkcja, luteoliza.
13. Fizjologia rozrodu samicy: cykl rujowy, antykoncepcja hormonalna, ciąża pozamaciczna.
14. Fizjologia układu moczowego: płyny i elektrolity organizmu, autoregulacja nerkowa, filtracja kłębuszkowa, wchłanianie i wydzielanie kanalikowe.
15. Fizjologia układu moczowego: nerki funkcja wydzielnicza, układ renina-angiotensyna, regulacja mikcji
TREŚCI ĆWICZEŃ
A. Semestr zimowy
l. Fizjologia układu nerwowego i mięśniowego
II. Fizjologia krążenia i oddychania
III. Fizjologia trawienia
1. Obserwacja ruchów i żywotności pierwotniaków oraz oznaczenie ich liczby w treści żwacza.
2. Rejestracja ruchów żwacza u przetokowanej owcy (film).
3. Wpływ warunków środowiska na trawienie białka przez enzymy soku żołądkowego.
4. Fizjologiczna rola podpuszczki.
5. Badanie enzymatycznej aktywności amylazy ślinowej.
B. Semestr letni
III. Fizjologia trawienia
1. Trawienie skrobi przez amylazę trzustkową.
2. Metoda pośredniego badania wpływu lipaz trzustkowych na tłuszcz mleka.
3. Udział żółci w trawieniu tłuszczu niezemulgowanego.
SEMINARIUM z fizjologii trawienia i wchłaniania
IV. Fizjologia krwi
1. Metody pobierania krwi do badań hematologicznych, (film)
2. Oznaczanie procentowej zawartości elementów komórkowych we krwi krążącej (hematokryt).
3. Oznaczenie liczby płytek krwi.
4. Oznaczanie zawartości hemoglobiny we krwi różnych gatunków zwierząt metodą Drabkina.
5. Oznaczanie szybkości opadania krwinek czerwonych (odczyn Biemackiego OB).
6. Oznaczanie liczby krwinek czerwonych we krwi obwodowej.
7. Oznaczanie liczby retikulocytów w rozmazie badanej krwi.
8. Oznaczanie oporności osmotycznej (rezystencji) krwinek czerwonych.
9. Zachowanie się krwinek czerwonych w środowisku izo, -hipo i hipertonicznym, hemoliza krwinek.
10. Oznaczanie liczby krwinek białych.
11. Oznaczanie procentowe poszczególnych form krwinek białych na rozmazie badanej krwi
12. Stwierdzenie właściwości buforowych krwi.
13 .Stwierdzenie udziału jonów wapnia w procesie krzepnięcia krwi.
14. Oznaczanie czasu krzepnięcia własnej krwi.
15. Oznaczanie grupy własnej krwi.
V. Fizjologia rozrodu i laktacji
1. Określenie dnia cyklu rujowego u świni na podstawie makroskopowej obserwacji jajników.
2. Określenie fazy cyklu rujowego u szczurzycy na podstawie rozmazu pochwowego
3. Makroskopowa obserwacja narządów rozrodczych samic zwierząt
gospodarskich w nawiązaniu do ich funkcji fizjologicznych.
4. Diagnozowanie ciąży u kobiet.
5. Oznaczanie zawartości kazein w mleku metodą Walkera.
6. Mikroskopowa obserwacja struktury tłuszczu mleka.
SEMINARIUM z rozrodu i laktacji.
VI. Fizjologia przemiany materii
1. Oznaczanie poziomu mocznika i glukozy w surowicy krwi metodą kolorymetryczną.
2. Gospodarka azotem w organizmie zwierząt.
3. Określanie właściwości fizycznych moczu.
4. Zastosowanie testów paskowych do pomiaru pH i ciężaru właściwego moczu oraz do oznaczania
w moczu, glukozy, ketonów, biała azotanów.
LITERATURA PODSTAWOWA
1. Krzymowski T., 2005, „Fizjologia zwierząt", PWRiL
2. Wolfgang von Engelhardt ,,Fizjologia zwierząt domowych. Tom I i II.’’ Rok wyd 2010
3. Przała J., 1999, „Fizjologia zwierząt. Ćwiczenia, demonstracje metody ", WUW-M
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. „ Fizjologia krwi" (wybrane zagadnienia) red. Zb. Dąbrowski
2. „Fizjologia człowieka” S. J. Konturek
3. „ Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej" Traczyk, Trzebski i wsp.
4. „Fizjologia" W.F. Ganong
5. „Wprowadzenie do fizjologii klinicznej" S. Kozłowski, K. Nazar
6. „Fizjologia człowieka" W. Traczyk, A. Trzebski
Copyright © 2011 Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Projekt i wykonanie: dot360.pl
